Oud Amsterdam: Dick Engelbracht

Eind 1945 won Dick Engelbracht de grote Amsterdamsche Talentenjacht. In een klap werd Dick hiermee wereldberoemd in Amsterdam en omstreken.

Begin jaren 50 ontdekte Tom Manders (Dorus) hem en vroeg Dick of hij mee wilde werken aan zijn TV-shows bij de VARA. Hierdoor verwierf Dick landelijke bekendheid; trad op op welzijnsavonden voor de militairen in binnen- en buitenland, werd gevraagd voor allerlei radio- en tv-programma's en werd bekend als DE imitator van Rinus Michels tijdens de WK74 in Duitsland.

  Regelmatig is Dick nu nog op tv te zien in de afleveringen van Bassie en Adriaan op Schattenjacht, waarin hij de rol van Inspecteur de Vries vertolkt. (op de foto vlnr Bassie, Adriaan, Dick)

In 1995 vierde Dick zijn 50-jarig artiesten jubileum waarbij bekende collega's (waaronder Rudi Carrell, Milly Scott, Ger Atsma, Bassie en Adriaan, Herman Emmink, Peppi en Kokki, Willibrord Frequin, de Frontalinys, Bueno de Mesquita, Tobi Rix, Conny Vink, Ans en Jaap Daniels, Mary Scotty, Erwin Fillee en de Spelbrekers) aanwezig waren. Dit feest werd georganiseerd door Fillee Evenementen i.s.m. Dick Jr. en zijn vrouw Ria, en werd een feest waarover nu nog steeds gesproken wordt.

Zelfs nu nog wordt Dick 'De man met de 1000 stemmen' genoemd. Dick was de 'ongekroonde koning uit het schnabbelcircuit'.

Binnen 'Oud Amsterdam' was Dick de grote versierder van het voor de tweede keer verkrijgen van hapjes en drankjes. Als hij eens een keer geen zin had om er achteraan te gaan, dan spoorde Mary hem hier wel toe aan. Daarnaast was Dick er de hoofdoorzaak van dat het weggaan na een voorstelling vaak voor problemen zorgde. Hij had namelijk moeite met afscheid nemen van het verzorgende personeel (hij bleef maar praaaaaaaaaten).

Dick Engelbracht is overleden op 5 november 1998

Als eerbetoon aan zijn inspirator, droeg E.J. Fillee zijn single 'Mijn Hoorn aan het IJsselmeer' op aan Dick Engelbracht.

Onderstaande tekst is geschreven door Aad van Toor (Adriaan uit Bassie en Adriaan:
Eén van de medewerkers uit onze TV serie's was Dick Engelbracht. Hij speelde in de serie “Bassie en Adriaan en het Geheim van de Schatkaart” de rol van inspecteur De Vries. Met veel plezier denk ik aan de samenwerking met Dick terug. Helaas hebben we enkele jaren geleden afscheid van hem moeten nemen. Er bestaat, zover ik weet, geen biografie van hem. Maar ik en nog vele andere artiesten met mij, hebben zoveel leuke herinneringen aan hem dat we tientallen leuke boeken over hem konden schrijven. Hier volgt een kleine opsomming van feiten die ik, Aad van Toor, van Dick Engelbracht weet en wat ik met hem heb meegemaakt.

Dick was een veelzijdig artiest. Hij speelde diverse rolletjes in films, was regelmatig op TV en hij was in de jaren 60 en 70 veel te beluisteren in alle populaire radioprogramma’s met sketches en komische scènes. Ook speelde hij diverse types in toneelstukken van het Amsterdams volkstoneel en werkte een lange tijd als conferencier in het succesvolle cabaret “Saint-Germain-des-Prés” van Tom Manders (Dorus) op het Rembrandsplein in Amsterdam. Daarbij presenteerde hij ook nog grote variétéprogramma’s door het hele land.

Maar buiten alle andere werkzaamheden was imitator het hoofdvak van Dick Engelbracht en hij werd daar heel bekend mee. In de jaren 70 en 80 maakte hij een imitatie van de voetbaltrainer Rinus Michels. Daarmee had hij niet alleen succes bij het Nederlandse publiek, maar ook bij de
spelers van het Nederlands elftal. Bij diverse Europese en Wereldkampioenschappen voetbal werd Dick Engelbracht uitgenodigd om het nationale elftal, met de stem van Rinus Michels, op te peppen voor de wedstrijd.

Bassie en Adriaan hebben onderstaande anekdote op hun site geplaatst:
"Wij ontmoetten Dick Engelbracht voor het eerst in een cafetaria op het Rembrandsplein in Amsterdam. We wilden daar 'even snel een broodje eten' maar toen we met Dick in gesprek kwamen werd het een paar uur lachen. Na die eerste ontmoeting werkten we regelmatig met elkaar in hetzelfde programma.
Het publiek in de zaal lachtte om de grappen van Dick, maar in de kleedkamer was Dick nog veel leuker. Als je één voorstelling met Dick had gewerkt, had je voldoende leuke verhalen voor twee weken.
In 1983 kreeg ik een idee om een hoorspel te gaan maken met Bassie en Adriaan. Bas en Aad van Toor zouden daarin een paar rollen spelen (Bassie, Adriaan, de Baron, Vlugge Japie en nog enkele kleine rollen en we zochten nog een man die ook verschillende stemmen kon maken. De keuze viel al snel op Dick en hij nam de rol van inspecteur de Vries, Ping Poen, de circusdirecteur en de staljongen voor zijn rekening. Het was eerst de bedoeling dat we 13 afleveringen zouden maken, maar toen de eerste hoorspel aflevering klaar was, vonden ze het bij de TROS radio zo leuk dat gevraagd werd om 18 afleveringen te schrijven en het werden er uiteindelijk 38. We namen ongeveer 3 hoorspelen per dag op. Dat zouden er vier geweest kunnen zijn, maar door de grappen van Dick waren we heel veel tijd kwijt aan lachen. Het gebeurde regelmatig dat we door hem de slappe lach kregen en dat ik een pauze moest in lassen om weer bij te komen.
Een voorbeeld. Tijdens de opname was er een serieuze scène waarin ik zei; “Inspecteur, mag ik die fl. 100.000,- op het bureau laten?” Dick moest dan zeggen; “Oké!” maar hij zei heel serieus; “Adriaan, ik heb ook een vraag.” Voor de zekerheid keek naar mijn script maar wist zeker dat ik die tekst niet geschreven had. Ik improviseerde en vroeg; ”Wat voor vraag Inspecteur?” Dick zei lachend: “Je heb zoveel geld, leen me even tien gulden.” Zo ging het de hele dag door en na elke opnamedag kwamen we moe van het lachen thuis.
Dick kon nooit langer dan een paar minuten serieus zijn. Maar ondanks, of misschien dankzij, het vele lachen tijdens de opname werd het hoorspel zo’n succes dat de TROS er een TV serie van wilde hebben. Ik paste een paar scènes aan, schreef een paar andere boeven in de scènes (Voor Ping Poen nam ik B2) en zo ontstond de TV serie “Bassie en Adriaan en het Geheimm van de Schatkaart”.

Begrijpelijk dat ik voor de rol van inspecteur de Vries Dick Engelbracht nam. Maar de opnamen met de TV serie liepen heel anders dan bij het hoorspel. Zo vrij als Dick in de geluidsstudio was, zo gespannen was hij als de filmcamera dicht bij hem in de buurt kwam. Dick verkrampte als er een close up van hem gedraaid moest worden. In één scene moest hij, als de inspecteur, de Baron arresteren die met een gestolen schilderij uit de caravan Bassie en Adriaan kwam. Zijn tekst moest zijn; “Je bent op heterdaad betrapt.”Maar de filmcamera stond heel dicht bij hem en Dick werd daar door zo zenuwachtig dat hij zei: “Op inderdaad op hete betrapt.” De serie van de schatkaart had heel veel opnamedagen en langzaam maar zeker verdween Dick zijn angst voor de filmcamera, maar filmen werd nooit zijn hobby.

Toen ik hem later weer vroeg om de rol van inspecteur de Vries te spelen bedankte hij voor die rol. We zijn bevriend met Dick Engelbracht geworden en gebleven. Hij belde me daarna regelmatig op en elke keer deed hij dat met een andere stem. Hij begon dan met één of ander stom verhaal maar deed dat zo goed dat ik meestal pas na tien minuten door had dat hij het was. Hij kon geweldig met stemmen goochelen.

Dick Engelbracht speelde in de serie “Bassie en Adriaan en het geheim van de schatkaart” ook een dubbelrol. Hij was op de rommelmarkt de marktkoopman waar Bassie het schilderij van kocht waar de schatkaart achter verborgen zat.